Juntaen bombar sitt eige folk og set fyr på katedralar

Fleire tusen omkom og titusenvis blei heimlause etter at to kraftige jordskjelv i sentrale delar av Myanmar i slutten av mars.

Juntaen bad verda om hjelp. Generalane heldt samstundes fram luftangrepa mot motstandsrørsler. Til og med i Saigang der episenteret for jordskjelva var, vart det bomba. Saigang er også episenteret for motstand mot juntaen.

I eit tiår frå 2011 fekk eit demokratisk sivilsamfunn veksa fram, med pause frå det brutale militærstyret. Så tapte juntaen valet i 2020. I februar 2021 kom kuppet. Nasjonalforsamlinga vart jaga. Juntaen slo brutalt ned massive fredelege demonstrasjonar.

Sidan har det vore intens borgarkrig mellom juntaen og etniske militsar og ei mengd folkelege motstandsrørsler, dei siste grodde fram då fredeleg motstand vart uråd.

Sette fyr på katedral
Generalane prøver å knusa ein motstand dei aldri før har møtt.  Dei har gått målretta etter alt som er viktig for etniske og religiøse minoritetar.

12 dagar før jordskjelvet, søndag 16. mars, stod flammane til værs i Banmaw i Kachin-staten i nord. Då soldatane var ferdige ,var det berre oske igjen. St. Patrick-katedralen var eit landemerke for det kristne samfunnet. Katedralen vart, bevisst nok, sett fyr på dagen før feiringa av St. Patrick, skytshelgenen til kyrkja.

Drepne opprørske munkar
Den 3. mars øydela eit bombeangrep kyrkjesenteret ved den katolske kyrkja St. Michael, også den i Banmaw i Kachin. Minst ni vart nokre dagar seinare drepne i eit luftangrep mot eit kloster i Shan-staten.  Seks av dei var buddhistmunkar som hadde søkt vern i klosteret. Medan dei leiande buddhistmunkane støttar juntaen, er det ein tydeleg motstand blant eit stort mindretal av buddhistmunkar.

Juntaen har i dag stabil kontroll over mindre enn fjerdeparten av territoriet og tredjeparten av folket. Men generalane kontrollerer luftrommet.  Den 6. februar vart ei katolsk kyrkje i Chin-staten i vest påført store skadar i eit luftangrep. Dette kom få dagar etter at kyrkja blei utpeikt som katedral i eit nytt bispedøme.

Sidan 2021 er nærare 300 kyrkjer bomba, sette fyr på eller skadde på andre måtar. Tre dagar etter jordskjelva kom det dessutan rapportar om at tre av fem moskear i Saigang var totalt øydelagde, med 200 døde muslimar.

Lemlesta og sette fyr på
Sjokkerande junta-brotsverk er lista opp i eit fellesfråsegn frå EU, USA, Noreg, Storbritannia og andre land: Grov seksuell og kjønnsbasert vald. Sivile som vert lemlesta og sette fyr på. Barn av etniske og religiøse minoritetar vert bortførde og tvangsrekrutterte.

Det som ikkje er nemnt, er dei svært mange målretta angrepa på religiøse minoritetar og gudshusa deira. Kyrkjer er viktige for identiteten, ei er samlingsstader for tru og gjev sivile vern på flukt. Religion er viktig for motstanden til ulike minoritetsfolk.

Juntaens angrep i delstatar med store kristne samfunn minner mykje om brutaliteten som ramma rohingya-folket i 2017. Då vart meir enn 700 000 fordrivne.

«Asias Ukraina»
Myanmar-kjennar Benedict Rogers kallar juntaens krig i dei etniske statane for «Asias Ukraina – bortsett frå at inntrengjaren her er eit kriminelt innanlandsregime, ikkje ein utanlandsk stat».

Juntaen har støtte ikkje minst frå nettopp Russland. Kreml har til og med frakta juntaleiaren Min Aung Hlaing og leiande buddhistmunkar som lojalt støttar generalane og kampen deira for «religion og nasjon», til Moskva.

Donald Trumps struping av USAID har på den andre sida ramma livsviktig hjelpearbeid  i den kristen-dominerte Chinstaten og i statar i aust. Så mykje er kampen for forfølgde kristne verd i Washington.

Eksil-regjeringa (NUG) som blei danna etter kuppet, har i dag mange stader ansvar for skule, helsetenester og rettsvesen. Jordskjelva må ikkje føra til at juntaen vert styrkt. Eksil-regjeringa treng meir hjelp. Kva har Noreg gjort for å styrkja denne krafta for motstand og demokrati?

Myanmar

Folketal: Ca. 54 millionar
Største folkegruppe: burmanarane, 68 prosent
Religion: 86 prosent buddhistar 85 prosent, 6 prosent kristne, 4 prosent muslimar
Store etniske grupper bur delstatar langs grensene.
Store kristne samfunn i Chin-staten, Karen-staten, Kayah-staten.

Stefanusalliansen i Myanmar

• Equality Myanmar trenar demokratisk sivilsamfunn.
Måtte flykta etter kuppet. Trening skjer frå eksil slik det også var før 2011.
• Chin Christian University i Chin-staten der 90 prosent er kristne. Utdanning i økonomi og administrasjon som minoritetsungdom elles ikkje får.