‘Eg brukar ikkje stemmebanda mine lenger. Dei er døde’

Høyr teksten som podkast/lydfil

Kjære  

Kjære? seier eg. Hjelp oss.  

Ordet lever ikkje saman med noko.  

Bøna mamma ba til Kjære. Den gongen orda hang saman. No veit eg ikkje kva dei betyr. Eller eg vil gløyma.  

Kjære? Eg veit ikkje kven eg seier det til. Eg veit ikkje lenger om eg faktisk seier det høgt, eller om det er eit spøkelse inne i hovudet.  

Eg bruker ikkje stemmebanda mine lenger. Dei er døde.  

Eg veit ikkje om eg finst lenger, om alle orda er stengt inni meg.  

Kjære? Det var vel han ho snakka til. Kjære Gud?  

Kjære Jacob som er død?  

Nei.  

Kjære Zorah? Mi søster. Også død.  

Nei.  

Kanskje Kjære Gud er død også. Han høyrer dårlig. Eg set nok ikkje orda rett saman lenger. Eg hugsar ikkje kva orda var ein gong. Eg har ikkje lenger kraft til å skrika høgt nok.  

Den einaste eg veit om er Kjære du Namnlause. Deg veit eg finst. Her inne under hjarta.  

Eg har ingen andre no. Du har ingen andre. Du er mitt einaste. Du er mitt siste ja.  

Men eg har lite å gi deg.  

Eg har fått lov til å liggja på madrass i den anglikanske kyrkja. Flyktningane frå Sri Lanka sov nok kanskje her for ei tid sidan. Det er nesten ingen som veit om denne kyrkja, den er gøymt bak murar.  

Eg veit ikkje om flyktningane frå Sri Lanka er ferdige med jula si no. Dei seier at eg kanskje ikkje kan vera her. Ein mann ber meg gå til den armenske kyrkja. Dei kan kanskje hjelpa meg.  

Kanskje. Mange kanskje.  

Mest nei.  

Eg går. Men det er mange armenske kyrkjer, og eg er uendeleg trøytt. Uendeleg.  

Eg har vore redd du Namnlause er død, du også. Eg har vore og er. Redd.  

Du rører mindre og mindre på deg. Eg har lege med harehjarta og venta på å kjenna deg.  

Nei?  

Nei?  

Nei?  

Så rører du på deg der inne. Ditt store ja.  

Kjære.  

Det vesle livet som er i deg renn likevel ut.  

Jacob er borte. Bomba i Aleppo. Den lange reisa til Kobane. Så over til Tyrkia. Alle pengane er brukt.  

Eg har så lite å gi deg.  

Eg har snart ingenting.  

Eg venter av og til utanfor basaren. Nokre ser på magen, og gir meg nokre lire på grunn av den. Nokre kvinner gir meg mat.  

Nokre menn vil gi meg noko. Når mørkeret kjem. Mørkeret kjem fort no. Dei seier at dei kan betala. Men ikkje så mykje. Magen. Dei seier dei kan betala litt meir viss dei ikkje må bruka noko. Eg er jo uansett gravid.  

Det er kaldt i denne store, gamle byen, det er snø.  

Snø, men ikkje som i Aleppo. Zorah og eg lo då den kom. Den hemmelege gleda i snøen som gjorde oss varme. Vi var ute til langt på kveld. Vi låg på ryggen og såg vinterstjernene. Det var engleavtrykk etter Zorah og meg i snøen.  

Så gjekk vi heim. Der venta mamma. Med varm te. Og pappa som sat der taus. Han sa ingenting. Men smilte. Og drakk tyrkisk kaffi som mamma meinte smakte tau.  

Nokon må gi oss varme.  

Eg går til Hagia Sofia. Den var ein gong vår. Det var der visdommen og nåden var. Visdom og nåde til alle. Den var stor. Den største. Visdom og nåde til alle. Det er lenge sidan den var vår. No ber dei fredagsbøna der inne. 

Eg går til plassen utanfor Hagia Sofia fordi det er der turistane er. Dei må gi meg noko. Ser dei ikkje? Dei har jo sikkert barn sjølv.  

Eg spør etter vegen. Gå til den armenske kyrkja. Ei av dei, i alle fall.  

Kjære.  

Eg står utanfor og venter. Dei rister på hovudet når eg spør om å komma inn.  

Det kjem ein gjeng gutar som ruller ein kompis i rullestol.  

– Hei, seier dei.  

– Venter du på nokon? Har du ingen mann? Det er farleg å gå åleine i gatene på kvelden. Bli med inn til oss. Vi har biljardbord.  

– Eg vil berre inn og ... feire jul. Så skal eg gå.  

– Du venter barn, seier guten i rullestol. Han ber eit stort alvor i augo.  

– Du treng hjelp. Du kan ikkje vera her ute. Du treng mat, kvile, drikke. Er du heilt åleine?  

Eg seier ingenting. Har ikkje ord.  

– Kor gammal er du?  

– 18, kviskrar eg. – Eg har mista han som eg skulle ... han som...  

– Ho er berre to år yngre enn deg, seier kompisen til han i rullestol. – Du kan gifta deg med henne, seier han. Dei andre ler.  

– Ja, gjer det! gaular dei andre. – Du treng nokon andre enn oss som kan rulla rundt på deg. Det er ikkje sikkert vi orkar alltid.  

– Kva heiter du? spør han.  

Eg seier namnet mitt.  

– Ho, ho! Det passer jo bra, seier kompisen, og smiler. – No når det er jul og alt.  

– Kva heiter du då? kviskrar eg.  

– Yousef, seier han. – Eg er berre litt eldre enn deg.  

Bjørn Sortland er forfattar og professor ved Norsk barnebokinstitutt.  

FØRST PUBLISERT I MAGASINET STEFANUS 7-2021